आँखा अगाडी आफ्नै सालिक देखेर दंग परे 'आँखा बा'

आँखा रोगको उपचारमा लामो समयदेखि लागेको हुनाले धेरैले उनलाई 'आँखा बा' भनेर सम्बोधन गर्छन् । आँखाको ज्योती फर्काइ दिएर गुन लगाएकाले होला 'आँखा बा' अर्थात डा.रामप्रसाद पोखरलेलाई जिउँदैमा आफ्नो सालिक देख्ने अवसर मिल्यो । नेपालका पुराना आँखा चिकित्सक पोखरलेको अर्ध कदको मुर्ती मंगलबार भरतपुरमा उनकै आँखा अगाडी अनावरण भयो ।
समाजका लागि योगदान गर्नै व्यक्तिको नेपालमा मृत्युपछि सालिक बनाएउने चलन छ । 'तर आँखा रोगको उपचारको क्षेत्रमा उहाँको योगदान अतुलनीय छ । ज्युदैमा सालिक बनाएर उहाँप्रति सम्मान दर्शाएका हौं' नेपाल नेत्र ज्योती संघ चितवन शाखाका अध्यक्ष चीजकुमार मास्केले भने । आँखाका ज्योती गुमाएकालाई उपचार गरेर संसार देखाएका पोखरेलले आफ्नो सालिक देख्न पाए ।
चितवनमा संघ स्थापना भएको २५ वर्ष पुगेको उपलक्ष्यमा आयोजित रजत महोत्सव समारोह अन्तर्गत चितवन शाखाले पोखरेलको सालिक बनाएको हो । भरतपुर आँखा अस्पताल परिसरमा सो सालिक रहेको छ । डा. पोखरले वि.स. २०३५ सालमा स्थापना भएको नेपाल नेत्र ज्योती संघका संस्थापक केन्द्रीय सदस्य पनि हुन् । उनी २० वर्षदेखि संघको केन्द्रीय सभापति छन् ।
पोखरेलले बेलायतबाट वि.स.२०२७ सालमा आँखा रोग उपचार सम्बन्धि सवैभन्दा विशिष्ट तह एफआरसीएस उत्तीर्ण गरे । त्यसको एक वर्षपछि नेपाल आएर सेवा गर्न थाले । एफआरसीएस उत्तीर्ण गर्ने उनी पहिलो नेपाली हुन् । नेत्र ज्योती संघ खोलेर आँखा उपचार सेवालाई विस्तार गर्न पहल गरे । संघ स्थापना भएपछि नै नेपालमा आँखा रोगको अवस्था बारेमा विस्तृत राष्ट्रिय सर्वेक्षण भयो ।
'त्यो सर्वेक्षणबाट नै आँखा उपचारको रणनीति र अरु योजाना बनाउन ठुलो सहयोग मिल्यो' डा.पोखरेलले बताए । उबेला कर्णाली अंचल र पुर्वका हिमाली जिल्लामा सर्वेक्षण गर्ने मान्छे ओसार्न क्यानडाबाट हेलिकोप्टर भाडामा ल्याएको पोखरेलले बताए । संघकै पहलमा सरकार यसका लागि तयार भएको थियो ।
संघको सकि्रयताले नेपालमा आँखा रोग उपचारका क्षेत्रमा धेरै विकास भयो । संघ गठन हुँदा नेपालमा जम्मा छजना नेत्र चिकित्सक थिए । काठमाडौं वीर अस्पतालमा मात्र १६ शैया नेत्र रोगलाई छुट्टाइएको थियो । अहिले नेपाल भर साढे तीन सय नेत्र चिकित्सक रहेको पोखरेलले बताए । त्यस्तै १५ ठाउँमा ठुला आँखा अस्पताल खुली सकेका छन् ।
'सायद यही योगदानको मुल्याङ्कन भएको होला । तर मैले यो अपेक्षाले काम त गरेको होइन तै पनि साथीहरुले सम्झे खुसी लाग्यो' डा. पोखरेललको प्रतिकृया छ । नेपालले आँखा उपचारमा चाहिनॆ जनशक्ति र पुर्वधारमा ठुलो फड्को मारेको छ । तर सेवा र सुविधाका बारेमा जनमानसमा जानकारी पुग्न नसकेको डा.पोखरेललको अनुभव छ ।
उनले भने 'भारतमा आँखा उपचारका बारेमा ठुलो प्रचार प्रसार हुन्छ । त्यहाँ अन्धोपन तथा आँखा सम्बन्धि अन्य रोगको उपचार लिने चलन व्यापक छ । तर नेपालमा प्रचार प्रसार नपुगेर सर्वसाधरणले सुविधा लिन पाएनन् ।' यस तर्फ बेलैमा कदम चाल्न सरकारसँग उनले आग्रह गरे ।