सूर्यको सम्झना

सम्झना र सम्पर्कले नै नाता सम्बन्धलाई प्रगाढ बनाउने रहेछ । रगतको साइनो नभए पनि सहयोगी मान्छेहरु मानसपटलबाट कहिल्यै ओझेल हुँदैनन् । सूर्य एउटा त्यस्तै व्यक्ति हो मेरा लागि । बाल्यकाल बित्न बित्न लाग्दा सूर्यसँग भेट भएको हो । त्यति बेला हामी नवलपरासी मुकुन्दपुर गाविसको भैसाखोरी गाउँमा बस्ने गर्दथ्यो । सूर्य चितवनबाट केही समयको लागि बस्न हाम्रो घरमा आएका थिए । यसको बोलिबचन व्यवहार सवै राम्रो । अनि कथा सुनाउँदा उनी कहिल्यै नथाक्ने । सूर्यसँगको सम्झना उनले सुनाउने गरेका लोककथासँग जोडिएको हो ।
हिउँद लागेपछि हाम्रो गाउँभन्दा माथिको जंगलमा चितवनबाट मान्छेहरु आएर दाउरा जम्मा गर्दथे । उनीहरु समूह समूहमा आउँथे । एक पटक यस्तै एउटा समूह हाम्रो घरमा आएर बस्यो । त्यो समूह अपरिचित भने थिएन । हजुरबुबाहरु उहिल्यै बर्माबाट फर्कदा बाटामा भेट भएर मित लगाएका व्यक्तिको परिवार हाम्रो घरमा पुगेको थियो दाउरा जम्मा गर्नका लागि । मित हजुर बा त्योभन्दा पहिला पनि एक दुई पटक हाम्रो घरमा जानु भएको थियो । यो सम्बन्धले दाउरा संकलनका लागि हिडेको समूहले केही दिन हाम्रो घरमा आश्रय लिएको थियो ।
मित हजुरबा बाहेक अरु सवै हाम्रा लागि अपरिचत थिए । मित हजुर बा दाउरा खोज्ने समूहमा आउनु भएको थिएन । समूहका अरु सवै सदस्य नयाँ नौलो भए पनि उनीहरुको कुरा र व्यवहारले वर्षौदेखिमा परिचित आफन्त जस्ता लाग्न थाले उनीहरु । पाका महिला केटीहरु र युवकहरु थिए समूहमा । अहिले मैले ति मध्ये धेरैलाई सम्झन सक्दिन । अरन खटन गर्न मित हजुर आमा आफै जानु भएको थियो । उहाँको मुहारै हसिलो । हामीलाई आफ्नै हजुर आमाले जस्तो माया गर्नु हुन्थ्यो । सूर्यसँगै उनकै उमेरका एक जना अलि भकभकाएर बोल्ने युवक हुन्थे जसको नाम मलाई थाहा छैन ।
उहाँहरु सवै बिहानै भात पकाउनु हुन्थ्यो । लगभग १० जना हुन्थे होला भात खाने । उहाँहरुले भात पकाएको खाएको नै हामीलाई रमाइलो लाग्थ्यो । हामी केटाकेटीमा वन भात खान जान्थ्यौ । अहिले पिकनिक भनिने त्इति बेलाको हाम्रो वनभातमा हजुर आमाको टोलीमा जति साथीहरु हुन्थे । वनभात खान जाँदा औधि रमाइलो हुन्थ्यो । हजुर आमाको टोलीलाई पनि वनभाते टोली मान्ने गर्दथे म । त्यसैले म पनि उहाँहरुले पकाएको खान्थे । चाडै खात खाएर टोली दाउरा खोज्न जंगल पस्थ्यो । म स्कुल गएर आएको केही बेरपछि टोली फर्किन्थ्यो । अनि बिहानको जस्तै पकाउने क्रम सुरु हुन्थ्यो । साँझ पनि चाडै नै तयार हुन्थ्यो उहाँहरुको भान्सा ।
खाना खाएर टोली विभिन्न ठाउँमा छरिएर सुत्थ्यो । सूर्य र भकभक गरेर बोल्ने युवक हाम्रो घरको तलमा लिस्नोभन्दा देब्रे तर्फको खालि ठाउँमा सुत्थ्यो । म उनीहरु दुईजनाको बीचमा सुत्थे । अनि सूर्यले म ननिदाउदासम्म कथा सुनाउथे । नेपाली लोक कथाहरु मैले उसैको मुखबाट सुनेको हुँ । के कथा भनेनन् उनले सवै भने । खुवै मिलाएर भन्ने सुनौ सुनौ लाग्ने गरेर भन्ने । प्रत्येक दिन उनले नयाँ नयाँ लोक कथा भन्ने गर्दथे । दुईवटा तीनवटा कथा सुनाउने । कथामा आएका अनौठा लाग्ने प्रसंगमा मैले सोध्ने प्रश्नको उत्तर पनि खुवै राम्रोसँग दिने । दाउरा खोज्न उहाँहरु तीन चार वर्ष नै आउनु भयो क्या हो । सूर्य प्रत्येक वर्ष आउँथे । पछि धेरै कथाहरु दोहररिन थाले तर कथा भन्ने शैलीले सुनौ सुनौ लाग्ने । अहिले मलाई लाग्छ सूर्यले सुनाउने कथा भन्दा पनि उनले सुनाउने तरिका औधि राम्रो थियो ।
हजुर आमाहरुलाई हामी रंगिलाको हजुर आमा भन्थ्यौ । उहाँहरु बस्ने ठाउँलाई रंगिला भनिन्थ्यो । पछि थाहा भयो रंगिला चितवनको पार्वतीपुर गाविसमा पर्दो रहेछ । अहिले त्यो काम गर्न सहयोगीको रुपमा बसेका रहेछन् । तर हजुर आमाहरुले उनलाई परिवारकै भाइ छोरो जस्तै व्यबहार गरेको मैले देखेको थिए ।
दुई चार वर्षपछि चितवनबाट हाम्रो गाउँमा दाउरा काट्न जाने टोलि ठप्पै भयो । हजुर आमाहरुको जमघट सम्झनामा मात्रै रहन्थ्यो । अनि सूर्यको कथा सधै सम्झ्यो बस्यो । दिन बित्दै गयो । मित हजुरबाहरुसँगको सम्पर्क पनि कम हुँदै गायो । तर पछि फेरि विबाह पूजा आजामा बोलाउने क्रम सुरु भयो । उहाँको घरमा म जान भने पाएको थिइन । पछि हामीले धान खाने खेत नै त्यता किन्यौ । अनि म पनि जान थाले उहाँहरुको घरमा । घर जाँदा बित्तिकै मैले हजुर आमासँग् सूर्य खै भनेर सोधे । हजुर आमा पनि दंग पर्नु भयो । आम्मै एल्ले पनि विसे्रको रहेनछ उसले पनि निकै सम्झन्छ भन्नु भयो । सूर्य घर जम गरेर हजुर आमाको घर छाडेर निस्कि सकेका रहेछन् । हामी पहिला बस्ने भैसाखोरी नजिक बेल्डिहा गाउँमा । उनी बेल्डिहा जाँदा हामी भने चितवन आइ पुगेका थियौ ।
हजुर आमासँग भेट भयो कि म सूर्यको बारेमा सोध्ने गर्दथे । हजुर आमा एक दिन उसलाई हाम्रो घरमा ल्याएर आउने कुरा गर्नु हुन्थ्यो । नेपाल पत्रकार महासंघ चितवन शाखाका अध्यक्ष कृष्ण गिरीको बुबा बितेको हिजो साउन १० गते १३ दिन पुगेको थियो । त्यसैले जगतपुर जान पर्ने । म धान हेर्न र त्यसपछि हजुर आमाको घरमा पनि पस्ने निधो गर्दै घरबाट निस्किए । घान हेरेर शंकर चोक निस्कदा हजुर बा आमा सवै हुनु हुन्थ्यो । केही बेर सन्चो बिसन्चो सोधियो । अनि सूर्यको बारेमा सोध खोज भइ हाल्यो । यस पटक हजुर आमाको मुखबाट सूर्यक्ो बारेमा अकल्पिनीय जानकारी आयो ।
हजुर आमाले सूर्यको निधन भयो नि बाबु हेर त भन्नु भयो । बाल्य कालको सम्झनासँग जोडिएको सूर्य अस्ताइ सकेको खवर पाउँदा आखाँ अगाडी एक पटक झपक्कै अध्यारो छायो । सूर्य अस्ताइ सकेको छ तर सम्झनाबाट उ ओझेल पर्न गाह्रो छ । रगतका हिसावले कुरा गर्ने हो भने रंगिलाका हजुर बा हजुर आमा निकै टाढाका मान्छे हुन् । उहाँको घरमा सहयोगीको रुपमा बसेका सूर्य झनै कति परको कति दुरको । तर सम्बन्ध रगतबाट मात्रै गााँसिदो रहेनछ । सहयोगी बोलि र व्यवहारले मान्छे हृदयमा बस्ने रहेछ । सूर्यलाई मेरो हार्दिक श्रद्धा सुमन ।