यस पटक एकजना पौरखी किसान र उनको अधुरा सपनाहरुको चर्चा गर्न लाग्दै छु । चितवनको माडी सरकारले वास्तै नगरेको ठाउँ हो । वि.स.२०२२ सालदेखि घना रुपमा बस्ती बसेको त्यो ठाउँमा अझै विजुली पुगेको छैन । बश्र गाउँलेहरुले आफ्नै प्रयासमा घरघरमा सोलार राखेर उज्यालोको जोहो गरेका छन् । ठुला दुईवटा खोलामा पुल बनाइदिन पनि आना कानि गर्छ सरकारले । एउटामा चार पाँच वर्ष भयो पुल बनेको अर्कोमा बल्ल बन्ने सुरसार छ । खोलाको त विस्कुननै छ माडीमा वर्षा लागेपछि सवै घरघरमा पस्छन् । निकुंजको घना जंगलले घेरिएको छ माडी जंगली जनावरहरु विस्तारामै आउँछन् । सरकार र प्रकृति सवैले तड्पाउन मात्रै खोज्छ माडीलाई ।
माडीमा बस्ने जनाता पौरखी नै हुन् । आँटीला पनि हुन् । पौरख र आँट नभएको भए माडीमा टिक्न गाह्रो हुन्छ । माडीका मान्छे टिकेर मात्रै बसेका छैनन् इलम गरेर अरुलाई जिल्ल्याइ दिएका पनि छन् । धेरै पात्र भेटिन्छन् त्यहाँ खोज्दै जाँदा जसको कथा प्रेरणाको स्रोत भन्न सक्छ अरुका लागि । सवैको कुरा अहिलेलाई राख्न सकिएन छविलाल पराजुलीको चर्चा भने गरि हालौं अहिलेलाई । गर्दी गाविस माडीको चार गाविस मध्ये यता भरतपुरबाट जाँदा पहिलो पटक टेकिने गाविस हो । छविलाल त्यही गाविसका बासिन्दा हुन् ।
पराजुलीले त्यति ठुलो चमत्कार त गरेका होइनन् तर अचम्मको काम भने गरेका छन् । उनी विशुद्ध किसान हुन् किसानीबाट दशै छक्क पर्ने काम गरेका छन् । तर किसानले कुनै ठुला सपना देख्नै नहुने जस्तो दुःखद अनुभुति पनि मनभरी छ उनको । उनले के गरे त्यो पहिला र उनको सपनाको कुरा त्इसपछि गरौंला । उनले पसिना बगाए त्यो पनि माडीको खेतमा । भयो के भने त्यो पसिनाले भिजेको माटोले उनलाई अब्बल किसानको दर्जा दियो । गत वर्ष र यो वर्ष चितवन कुमरोजका किसान विष्णुहरि बर्तोला नेपालमा बढी दरमा धान उत्पादन हुने किसान घोषित भएका थिए । वि.स. २०६२ र ६३ सालमा यो खिताव पराजुलीले जितेका थिए ।
लगातार दुई पटकसम्म राष्ट्रिय पुरस्कार जित्दा उनको धान उत्पादन दर हेक्टरमा आठ क्वीण्टलभन्दा बढी थियो । किसानी बाबु छविलालका छोरा पढाइमा मेधावी ठहरिए । उनका छोराले आइएससीमा ८० प्रतिशतभन्दा बढी नम्बर ल्याए । त्यसपछि छोराको रहर डाक्टर बन्ने थियो । नेपालमा सरदर प्रतिहेक्टर तीन क्वीण्टल धान फल्ने गरे पनि त्यसको झण्डै तेब्बर धान फलाएका छविलालसँग छोरोको डाक्टरी पढाइका लागि लाखौं जुटाउने सामथ्र्य भने थिएन । छात्रावृत्तीमा नाम निकाल्न छोराले घुँडा धसेर प्रवेश परीक्षको तयारी गरो । पढेर छात्रावृत्ती पाउने भए छोराले कुनै कसर बाँकी राखेको होइन तर के मेसो नमिलेर हो जति पढे पनि छोराले नाम निकाल्न सकेन । पटक पटकको मिहनेत सफल नभएपछि पौरखी किसान बाबुका ति जेहन्दार छोरा दिल्ली हानिएका छन् । मिहेननत मजदुरीका लागि उनी दिल्ली गएका भने होइनन् है यदि त्यस्तै भएको भए सवै मिलेर यो देह चलाउनेको फोटो अगाडी राखेर एक पटक सवैले थुक्नु हुन्थ्यो । उनी डाक्टर हुने चाहना भने छाडेका छन् । छविलालका छोरा चार्टर एकाउन्टेन बन्नका लागि सीए पढ्न दिल्ली गएका हुन् ।
अब छोरा डाक्टर बन्ने चाहना थाति राखेर दिल्ली लागेपछि छविलालको छोरीले फेरि त्यो क्रमलाई समाएकी छन् । छोरी पनि मेडिसिन नै पढ्ने प्रयासमा छिन् । छात्रवृत्तिमा एक पटक प्रवेश परीक्षा पनि दिइन तर दुर्भाग्य नाम निस्केन । छोरी कोशिस नछाड्ने पक्षमा छिन् छविलाल छोरोको नियती नदोहरियोस भन्ने कामना गर्दै बसेका छन् । एउटा मिहेनती किसानको सपना पुरा भएको देख्न पाए यो मन पनि औधि रमाउने थियो ।
माडीमा बस्ने जनाता पौरखी नै हुन् । आँटीला पनि हुन् । पौरख र आँट नभएको भए माडीमा टिक्न गाह्रो हुन्छ । माडीका मान्छे टिकेर मात्रै बसेका छैनन् इलम गरेर अरुलाई जिल्ल्याइ दिएका पनि छन् । धेरै पात्र भेटिन्छन् त्यहाँ खोज्दै जाँदा जसको कथा प्रेरणाको स्रोत भन्न सक्छ अरुका लागि । सवैको कुरा अहिलेलाई राख्न सकिएन छविलाल पराजुलीको चर्चा भने गरि हालौं अहिलेलाई । गर्दी गाविस माडीको चार गाविस मध्ये यता भरतपुरबाट जाँदा पहिलो पटक टेकिने गाविस हो । छविलाल त्यही गाविसका बासिन्दा हुन् ।
पराजुलीले त्यति ठुलो चमत्कार त गरेका होइनन् तर अचम्मको काम भने गरेका छन् । उनी विशुद्ध किसान हुन् किसानीबाट दशै छक्क पर्ने काम गरेका छन् । तर किसानले कुनै ठुला सपना देख्नै नहुने जस्तो दुःखद अनुभुति पनि मनभरी छ उनको । उनले के गरे त्यो पहिला र उनको सपनाको कुरा त्इसपछि गरौंला । उनले पसिना बगाए त्यो पनि माडीको खेतमा । भयो के भने त्यो पसिनाले भिजेको माटोले उनलाई अब्बल किसानको दर्जा दियो । गत वर्ष र यो वर्ष चितवन कुमरोजका किसान विष्णुहरि बर्तोला नेपालमा बढी दरमा धान उत्पादन हुने किसान घोषित भएका थिए । वि.स. २०६२ र ६३ सालमा यो खिताव पराजुलीले जितेका थिए ।
लगातार दुई पटकसम्म राष्ट्रिय पुरस्कार जित्दा उनको धान उत्पादन दर हेक्टरमा आठ क्वीण्टलभन्दा बढी थियो । किसानी बाबु छविलालका छोरा पढाइमा मेधावी ठहरिए । उनका छोराले आइएससीमा ८० प्रतिशतभन्दा बढी नम्बर ल्याए । त्यसपछि छोराको रहर डाक्टर बन्ने थियो । नेपालमा सरदर प्रतिहेक्टर तीन क्वीण्टल धान फल्ने गरे पनि त्यसको झण्डै तेब्बर धान फलाएका छविलालसँग छोरोको डाक्टरी पढाइका लागि लाखौं जुटाउने सामथ्र्य भने थिएन । छात्रावृत्तीमा नाम निकाल्न छोराले घुँडा धसेर प्रवेश परीक्षको तयारी गरो । पढेर छात्रावृत्ती पाउने भए छोराले कुनै कसर बाँकी राखेको होइन तर के मेसो नमिलेर हो जति पढे पनि छोराले नाम निकाल्न सकेन । पटक पटकको मिहनेत सफल नभएपछि पौरखी किसान बाबुका ति जेहन्दार छोरा दिल्ली हानिएका छन् । मिहेननत मजदुरीका लागि उनी दिल्ली गएका भने होइनन् है यदि त्यस्तै भएको भए सवै मिलेर यो देह चलाउनेको फोटो अगाडी राखेर एक पटक सवैले थुक्नु हुन्थ्यो । उनी डाक्टर हुने चाहना भने छाडेका छन् । छविलालका छोरा चार्टर एकाउन्टेन बन्नका लागि सीए पढ्न दिल्ली गएका हुन् ।
अब छोरा डाक्टर बन्ने चाहना थाति राखेर दिल्ली लागेपछि छविलालको छोरीले फेरि त्यो क्रमलाई समाएकी छन् । छोरी पनि मेडिसिन नै पढ्ने प्रयासमा छिन् । छात्रवृत्तिमा एक पटक प्रवेश परीक्षा पनि दिइन तर दुर्भाग्य नाम निस्केन । छोरी कोशिस नछाड्ने पक्षमा छिन् छविलाल छोरोको नियती नदोहरियोस भन्ने कामना गर्दै बसेका छन् । एउटा मिहेनती किसानको सपना पुरा भएको देख्न पाए यो मन पनि औधि रमाउने थियो ।
thanks ramesh ji .jasle pani yas bata kehi na kehi path bhane aabasya sikda chha .tapaile yasma kalam chalaune paryas yas maa tapai lai muri muri dhanya bad.
ReplyDelete