बेल्जियम र बाँदरझुला

बेल्जियम सम्पन्न मुलुक हो । बाँदरझुला अति कम विकशित नेपालको एउटा विकट गाउँ हो । चितवन जिल्लामा पर्ने हो गाउँ राष्ट्रिय निकुंज भित्र छ । जंगल फाँडेर त्यहाँ अन्यत्र जग्गा नभएका सुकुमवासीहरुले आश्रय लिएका हुन् । यस्ता विपन्नले गएको चैत्रमा आगलागीको विपद भोगे । विपद भोगेका विकटका वासिन्दालाई बेल्जियमबाट सहयोग आयो । यो सहयोग सरकारी थिएन बल्जियममा श्रम गरेर दुई चार पैसा जोडेका चितवनवासीका तर्फबाट थियो । घर छाडेर परदेश पुगेकाचितौनेले आफ्नो समाजका लागि केही गर्ने जमर्को स्वरुप चितवन एड ट्रष्ट खोलेका रहेछन् बेल्जियममा त्यसैको आर्थिक सहयोगमा बादरझुलामा बस्यो स्वास्थ्य परीक्षण शिविर ।
एउटा वस र जीपमा ठेलमठेल गरेर सदुमुकामबाट शिविर चलाउन हिँडे मान्छेहरु शुक्रबार दिउँसो दुई बजे । गाडी लगातार कुदी रहँदा पनि बाँदरझुला पुग्दा साँझ पर् यो । सुगम भन्नु गाडीबाट झरेर हिँडेन परेन त्यत्ति हो । सडकको पिच त पटिहानी सम्म मात्रै छ । झण्डै ८० किलो मिटर बाटोमा १५ किलो मिटर जति पिच त्यसपछि ग्रावेल । निकुाजको जंगलमा रुखमा गाडी ठोक्किने सम्भावना अत्याधिक हुन्छ । खोलाहरु एउटा दुईवटा होइन प्रसस्तै तर्नुपर्छ । कसरादेखि वनकट्टासम्मको जंग्ल काटेपछि केही बेर गाउँ देख्न पाइन्छ । अनि बगइबाट ठूलै जंगल सुरु हुन्छ । बगइदेखि सुरु हुने जंगलको बोटो अति नै बिग्रेको कम असल खालको छ । गंगली हात्तीले चक्का जाम गर्ने खतरा पनि उत्तिकै रहन्छ । चक्का जाम गरेर यात्रुहरुलाई भौतिक कारवाही गर्नेसम्मका घटनाहरु हुन्छन त्यो बाटोमा ।
यस्ा खतराहरुको सुइको पनि भएन यात्रामा हामीलाई । गाडी दौडेको दौडेइ छ । भित्र रमाइलो उत्तिकै । बाहिर नियाल्ने र त्यहाँको अव्सथा बारेमा चर्चा गर्ने मौका मिलेको भए मनमा चिसो पस्ने सम्भावना रहन्थ्यो । तर बस भित्रकै गरम महौललले खतराका सम्भावनाहरु सुकायो । पूर्वी चितवनबाट गामवेसीको खवरु भन्ने पत्रिका निकाल्ने साथी केपी किरण शर्मा गीत गाउन पनि माहिर । उनैले रसिलो बनाए यात्रालाई । दोहरी गाएर थाक्दै नथाक्ने । साँभल पख वाँदरझुला पुगेपछि केही समय सुस्ताएर सुरु भएको दोहरी सुत्न नजाँदासम्म जारी । मध्य रातमा स्कुलको छतमा गएर सुतियो । झुल नटाँगीकन आकासका तार हेर्दै त्यसरी नसुतेको जुगौं भएको रहेछ ।
बिहानै उठेर गाउँ भ्रमणमा निस्यौं उनै केपी किरणलाई अगाडी लगाएर साथी दिपेन्द्र बडुवाल र म । पूर्वदेखि सर्लक्क पश्चिम तर्फ फैलिएको गाउँमा आगालागीपछिको निर्माण चलिरहेको छ । दक्षिण तर्फ गाउँसँगै जोडिएको होचो डाँडा छ । त्यो नै भारत नेपालको अन्तराष्ट्रिय सिमाना । गाउँको पुछार पुछारमा एउटा लामो टहरोका अगाढी िलंगो गाडेर माइक बाँधेको देखियो । रमा विकको घर रहेछ त्यो । टहरो भित्र १७ इन्चको संगिन टेलिभिजन रहेछ । दुईवटा पंखा तल बसेर गाउँका मान्छेहरु चलचित्र हेर्दा रहेछन् । भित्र चलचित्र हेर्दा माइकबाट आवाज निस्केर गाउँ नै थर्काउदो रहेछ । रमाका लोग्नेले पानी तानेर खेतमा िसंचाइ गराउनका लागि ३० हजार रुपैयाँमा जेनेरेटर ल्याएका रहेछन । अरुले पनि पानी तान्न बोलाउलान र आम्दानी गरौंला भन्ने उनको योजना फेल खाएपछि जेनेरेटरबाट टीभी चलाउने र सिनेमा देखाउने व्यवसाय सुरु गरेकारहेछन् । जसबाट तेल दाल खाने खर्च जोहो भएको रहेछ ।
झण्डै एक लाख जनता बस्ने माडीका चारै गाविसमा विजुली छैन । सोही गाविस मध्येको अयोध्यापुरी वडा नं। ९ मा पर्ने पुछारको बस्ती बाँदरझुलामा बिजुली कसरी हुने । बत्ती नभए पनि सिनेमा हेर्ने रहर भने पुरा भएको रहेछ जेनेरेटरबाट । तर त्यसबाट सिनेमा मात्रै हेर्नुभन्दा पानी तानेर खेती पनि गर्ने गरेको भए कति राम्रो हुने थियो । मनोरंजन त चाहियो नै तर मिहेनतमा पनि लागेको भए गाउँमा राम्रो हुने थियो नि ।
बत्ति नभएको गाउँमा फुटवलको विश्व कप सुरु हुने दिनमै पुगेका थियौं । यता सरदरमुकामबाट गएकाले खाएर चौरभरी फालेका मिनरल वाटरका बोत्तल शुक्रबार साँझ गाउँका केटाकेटीहरुले फुटवल ठानेर हिर्काएको देख्दा वर्ड कपको झल्को दियो । विश्वको तुलनामा फुटवलको जे हैसियत नेपालको छ भरतपुरको तुलनामा बाँदरझुलाको अवस्था त्यस्तै त हो नि । मदन लामा राम्रोसँग बाँसुरी बजाउँदा रहेछन् । गाउँमा यो पनि एउटा साधन हो मनोरंजनको । शिविरमा ७९५ जना आएर स्वास्थ्इ परीक्षण गराए । अघिल्लो दिन भरतपुरबाट जुन समयमा हिडेका थियौं त्यही समयमा बाँदरझुलाबाट फर्कियौं । श्रम गर्न बेल्जियम पुगेका चितवनवासीले साच्चै नै सम्मान गर्न लायकको काम गरे विकटका बासिन्दालाई स्वास्थ्य सेवा दिएर ।