जेण्डर इक्वालिटी

'जेण्डर' अनि जेण्डर वायस र जेण्डर इक्वालिटीको व्याख्या आवश्कतामा यो लेख केन्द्रित नभएको पहिल्यै प्रष्ट पार्न चाहन्छु । प्राकृतिक रुपमा मान्छेको पुरुष र महिला भन्ने लिङ्ग हुन्छ । अचेलत अझै तेस्रोलिङ्गी भन्ने अवधारणा पनि आएको छ । कोही कुनै लिङ्गी भएकै आधारमा सवल हुने अनि कोही दुर्वल हुने भन्ने मानसिकता राख्नु हुँदैन । सवै सक्षम र समान छन् भन्ने अवधारणा राखेर बोली र व्यवहारमा पनि त्यो मान्यतालाई आत्मसात गरियो भने जेण्डर इक्वालिटी भनेको मैले बुझे अनुसार यही नै हो । यो प्रतिकुलका काम कुरालाई जेण्डर वायस भनिन्छ होला । यसभन्दा अरु केही हो या थप केही प्रष्ट्याउनु पर्ने आवश्यकता हो भने कोही विज्ञले मलाई सहयोग गर्न सक्नु हुने छ ।
हामी यस सभाका सभापति भन्छा भने त्यो जेण्डर वायस झल्कने शब्द हो । पति भनेको पुरुष मात्रै हुन्छ । अनि सभाको मुखिया लोग्ने मान्छे मात्रै हुन सक्छ भन्ने मानसिकताले हामीले सभापति शब्द प्रचलनमा ल्यौं । अब त्यसलाई बदल्नु परेको छ र हामी भन्छौं सभाका अध्यक्ष महोदय । यस्ता अनेक शब्दहरु आएका छन् अचेल । शबद मात्रै हो र कदम कदममा होस पुराउन थालिएको छ । कहि कतै वायस भएको आास नमिलोस हेक्का राख्ने गरिएको छ ।
यो चित्र हेरउ त यहाँ तपाइँलाईहरु भगवान राधा र कृष्ण देख्नु हुन्छ । अनि अरु धेरै कुराहरु पनि देख्नु होला म भने जेण्डर इक्वालिटी पनि देख्छु । राधार कृष्णकी प्रेमीका हुन् तर बिहे गर्ने बेलामा कृष्णले मिरालाई गरे । धर्म शास्त्रमा यही वर्णन छ । यो कुरा पनि चटक्क यही छाडौं अहिलेलाई । कृष्णको कुरा चल्द राधाको प्रशंग आइ हाल्छ । अनि कृष्णको तस्विरसँगै राधा उभिएको देखिएकै छ । त्यत्रो महाभारतको युद्धमा कृष्णले अर्जुनको रथ चलाए यो तस्विर पनि देखेकै हो हामीले । तर कृष्णसँगै राधा उभिएको तस्विर धेरै नै छ ।
सवै तस्विर अर्थात चित्रहरुमा कृष्णले बाँसुरी बजाएको र राधा कृष्णसँगै उभिएको देखिन्छ । मैले गुगलमा धेरै खोजे प्रयाय यस्तै चित्रहरु छन् । अनि एक दुईवटा चित्रमा राधाले कृष्णको बाँसुरीसम्म समाएको भेटियो । तर गहिरिएर हेरौं त यो चित्र त धेरै भिन्न छ । यहाँ त राधाले कृष्णको समानान्तर उभिएर कृष्णले जस्तै बाँसुरी नै बजाएकी छन् । सामान्यतया महिलाले बाँसुरी बजाएको देखिएको छैन । र बजाउन सक्दै नसक्ने भन्ने त होइन नि । सवै गर्न सक्छन् भने बाँसुरी बजाउनु कुन ठुलो कुरा हो र ।
अनि कृष्णले बाँसुरी बजाएर राधा मन्त्रमुग्ध भइ आड लगाएको चित्र मात्रै किन हेर्ने । कृष्णकै हाराहारीमा उभिएर उनले पनि बाँसुरी बजाएको चित्र बनाएर के बिग्रन्छ र । बिग्रने होइन बरु सन्देश नै जान्छ । जेण्डर इक्वालिटीको भावानालाई फैलाउन बल दिन्छ । यही उद्देश्यले यो चित्र तयार पारेको हो या होइन त्यो भने मलाई थाहा छैन । तर चित्र हेर्दा यसै गर्न खोजेको झै लाग्छ । तपाइँलाई के लाग्यो कुन्नी ?