Wednesday, August 31, 2011

संविधानको लागि तपस्या

स्कुल पढ्दा हामीले नेपालका कुनै प्रचिन राजाका बारेमा घोक्ने गरेको कुरा यस्तो थियो ती राजाले गर्मीमा पंचअग्नी ताप्ने गर्दथे जाडोमा कपडा समेत नलगाएर हिमालयमा गए तपस्या गर्दथे आफ्ना मनोभावनाहरु पुरा गराउन भगवान पुर्कार्दै उनले त्यसो गर्ने गरेको हाम्रा पाठ्यपुस्तकमा बर्णन थियो ति राजाको सम्झना यो बेलामा किन भयो भन्ने लाग्न सक्छ अस्ति भदौ १३ गते मध्यान्हमा भरतपुरमा देखेको एउटा दृश्यले उहिल्यैको त्यो पढाइ याद दिलायो
भदौ महिनाको चर्को गर्मी, आकास बादल बिहीन थियो मध्य दिनको सुर्यको तापले सडकको कालोपत्रे पग्लेलाझै भएको थियो यस्तो बेलामा ६९ वर्षका एक बृद्ध प्ले कार्ड बोकेर सडकमा निस्किए चितवनको विकट पहाडी गाविस कोराकका बिर्खबहादुर चेपाङ 'समय मै संविधान देऊ' भन्ने नारा लगाउँदै खाली खुट्टा तातो पिचमा फटाफट हिँडे हामीले पढेको राजाको सम्झना गराउँदैन यो दृश्यले
नेपाल चेपाङ संघ चितवन जिल्ला कार्य समितिले भरतपुरमा आयोजना गरेको दवाव र्याली कोणसभामा भाग लिन उनी कोराकबाट आएका हुन् भरतपुरबाट उत्तर पुर्वी दिशामा रहेको कोराक ५० किलो मिटर टाढा तर २० किलो मिटर मोटर बाटोमा हिडेर अरु बाटो पैदल जानु पर्छ 'गाउँमा चप्पल लगाउने गरेको छैन' संविधान माग्न सदरमुकाम आएका बिर्खबहादुरले भने
चेपाङहरु नेपालका सिमान्तकृत आदिवासी हुन् विकड पहाडी क्षेत्रमा बस्ने हुनाले उनीहरु आर्थिक रुपमा नाजुक अवस्थामा छन् पाखो खेत बारीमा फलेको अन्नले तीन महिना पनि खान नपुग्ने चेपाङहरुको संख्या अत्याधिक 'खाने पुग्दैन चप्पल लगाउने राम्रा कपडा फेर्ने कुरा सम्भवै छैन' बिर्खबहादुरले सुनाए अरु बेला लगाएर संविधान माग्नका लागि कठोर बन्नका लागि पनि फुकालेका होइनन् उनले चप्पल उनको नियति नै यस्तो
संविधान के हो ? सरकार के हो ? अहिले प्रधानमन्त्री को ? यस्ता कुराको केही मेसो छैन उनलाई हिजो देशमा अशान्ति थियो भन्ने कुरा भने थाहा उनलाई उनको गाउँमा लुक्नका लागि माओवादी जान्थे माओवादी खोज्दै सेना पनि पुग्थे भिडन्त भएर मान्छे पनि मरे कोराकको चिप्लेटी नजिकैको वीरेन्द्रनगरमा भिडन्त भएर मान्छे मरेको उनको दिमागमा ताजै
'अब त्यस्तो लडाइ नहोस भन्ने चाहना मात्रै हो मलाई अरु धेरै कुरा थाहा भएन' बिर्खबहादुरले भने तर उनका चाहना यहाँका नेताले सुन्ने नसुन्ने ठेगान छैन गाउँका साथीहरुले जाउँ भनेकाले उनी सदरमुकाम आएका हुन् गाउँबाट भरतपुर पनि उनी कमै आउजाउ गर्छन् संविधान माग्न चितवनमा विभिन्न पहाडी गाउँबाट भरतपुर आएका चेपाङहरुमा बिर्खबहादुर जस्ता चप्पल बिहीन चेपाङ चारजना थिए
भरतपुरको केन्द्रीय बसपार्कमा भेला भएर उनीहरुले र्याली निकाले तीन् किलो मिटर तातो पिच हिडेर र्याली चितवन जिल्ला विकास समितिको कार्यलय प्राङगण भित्र छिर्यो जहाँ कोणसभा सम्पन्न भयो 'चेपाङ बहुल्य चितवन धादिङ गोरखा मकवानपुर तनहुँमा जिल्लामा हामीले र्याली निकालेका हौं' नेपाल चेपाङ संघका केन्द्रीय महासचिव यमन चेपाङले जानकारी दिए
भदौ १४ मा संविधानको मस्यौदा जारी हुनु पर्ने उनीहरुको माग थियो चेपाङ बाहुल्य क्षेत्रलाई चेपाङ स्वायत्त गणराज्य घोषणा गर्नु पर्ने उनीहरुको अर्को मुख्य माग रहेको विकट क्षेत्रमा बस्ने लोपोन्मुख अवस्थाका जाति भए पनि संविधान सभामा दुईजना चेपाङ पुगेको छन् माओवादी एमालेले समानुपातिक सिटमा एक एकजना चेपाङलाई सभासद बनाएका छन्



No comments:

Post a Comment