उले खायो खिर, मेरो भागमा पिर

आफ्नो हातमा जग्गाको असली लालपुर्जा छ भनेर ढुक्क हुन नमिल्दो रहेछ । मान्छेले कति दुख गरेर कमाएको धनले दुई चार धुर जग्गा जोड्छन तर त्यसमा अनेकको गिद्धे दृष्टी लागेको हुँदो रहेछ । बैंक भनेको हाम्रो भरोसाको केन्द्र हो । लाखौं करोडौ रुपैयाँ बैंकमा जम्मा गरेर हामी ढुक्कसँग निदाउँछौं । तर त्यही बैंकबाट गडबड भयो भने कस्तो होला भोग्नेलाई मात्र थाहा हुन्छ यो व्यथा । दिपकको कथा भित्र लुकेको छ त्यो व्यथा ।
नारायणगढ आँपटारीमा १५ वर्षअघि एक कठ्ठा चार धुर जग्गा किनेका दिपककुमार सिलवाल अहिले रुन न हाँस्नु भएका छन् । जग्गा किनेपछि उनले त्यसलाई बैंकमा धितो राखेर मौरी पालन पनि गरे । ऋण चुक्ता पनि गरेका हुन् । तर अहिले उनको जग्गा बैंक कै कारण रोक्का भएको छ ।
दिपकले लिएको ऋणका कारण जग्गा बैंकमा बन्धक भएको पनि होइन । उनले जोसँग किनेका थिए सोही जग्गा धनीले धितो राखेर लिएको ऋण नै चुक्ता नभएकाले बैंकले अहिले दिपकको नाममा पुगेको जग्गा रोकेर राखेको छ । पुरानो जग्गा धनीले बैंकको ऋण नतिरे पनि फुकुवाको कागज बनाउन सफल भएकाले मालपोतबाट जग्गा नामसारी सम्भव भएको थियो ।
'मैले वि.स.२०५३ साल जेठ ७ गते उमा पाठक बराकोटीको नामको एक कठ्ठा चार धुर जग्गा किनेको हुँ' दिपकले भने । उमाले आफ्नो नाममा रहेको दुई कठ्ठा जग्गा मध्येबाट दिपकलाई त्यो जग्गा बेचेकी थिइन् । बाँकी रहेको जग्गा निर्मला तिमिल्सेना र परशुराम अधिकारीले किनेका छन् ।
उमाबाट जग्गा किनेपछि दिपकले सो जग्गा कृषि विकास बैंक सुपरिवेक्षण तथा निरीक्षण कार्यालय भरतपुरमा वि.स.२०५५ साल असार २२ मा धितो राखेर मौरी पालनका लागि ४० हजार रुपैयाँ ऋण झिके । उनले त्यसको सावा ब्याज समेत गरेर विस. ०५८ साल पुस ४ गते ७० हजार रुपैयाँ चुक्ता गरे । धितोका लागि राखेको उनको जग्गा फुकुवा भयो ।
त्यसको एक वर्षपछि सो जग्गा बिक्रीका लागि राजिनामा पास गर्न उनी भरतपुरको मालपोत कार्यालय गए । त्यो बेला मालपोतमा मोठ भिडाउदा कर्मचारीहरुले जग्गा बैंकबाट रोक्का भएको जानकारी दिए । जग्गा कृषि विकास बैंक नारायणगढबाट रोक्का भएको सिलवाललाई भनियो । उनी छाँगाबाट खसे झै भए ।
सो जग्गा धितो राखेर उनले कृषि विकास बैंकको सुपरिवेक्षण तथा निरीक्षण कार्यालय भरतपुरबाट लिएको ऋण एक वर्षअघि नै चुक्ता भएको थियो । अरु कुनै बैंकमा उनले जग्गा धितो राखे कै थिएनन् नत धितो राख्नका लागि कसैलाई माजुरी नामा दिएका थिए । लिदै नलिएको ऋणको बारेमा सोधखोज गर्दा अचम्म लाग्ने तथ्य फेला पर्यो ।
'खासमा दिपक लगायत तीजनालाई जस्ले जग्गा बेच्यो उसले सो दुई कठ्ठा जग्गा यस बैंकमा धितो राखेर वि.स. २०५० साल चैत्र २२ मा ऋण लिएको हो । त्यो ऋण तिरेको यहाँ देखिदैन । तर जग्गा बिक्री भए छ' कृषि विकास बैंक नारायणगढ शाखाका वर्तमान शाखा प्रवन्धक शुभनिधी लोहनीले भने ।
बैंकले रोक्का रहेको जग्गा कसरी बिक्री भयो भनेर वि.स.२०५७ जेठ २३ गते मालपोत कार्यालयलाई पत्र लेखेको थियो । 'उमाले ऋण चुक्ता गरेको हुँदा जग्गा फुकुवा गरी दिनु' भन्ने पत्र बैंकबाट वि.स. २०५२ साल फागुन १८ गते आएकाले जग्गा फुकुवा गरेको जानकारी मालपोतले बैंकलाई पठाएको छ ।
'ऋण कत्ति पनि चुक्ता भएको छैन त्यस्तो पत्र गएको रहेछ' शाखा प्रवन्धक लोहनीले भने । त्यसपछि बैंकले वि।स. २०५८ साल पुसमा मालपोतमा अर्को पत्र पठाएर उमाले बेचे पनि किनेका सवै तीनजनाको जग्गा रोक्का गरेको हो । 'यो कार्यले हामी सरासर अन्यायमा पर् यौ' दिपकको गुनासो छ । उमाले जग्गा धितो राखेर १० लाख रुपैयाँ ऋण झिकेको बैंकले जानकारी दिएको छ । अहिले त्यो ऋण ४० लाख रुपैयाँ नाघेको छ । '
सो ऋण झिक्ने उमा कुनै सम्पर्कमा छैनन् । दिपक सहित निर्मला र परशुराम आफुलाई परेको अन्यायका बारेमा जानकारी गारउन कृषि विकास बैंकको केन्द्रीय कार्यालयमा पटक पटक पुगेको छन् । तर बैंकले अझैसम्म निकास दिएको छैन ।
शाखा प्रवन्ध लोहनी भन्छन् 'ऋण नतिरे पनि जग्गा फुकुवाको कागज पठाउनेमा तत्कालिन शाखा प्रवन्धक जगदिश गङ्गोल र कार्यालय सहायक चिन्तामणि आचार्यको नाम देखिएको छ । दोषि पाइएमा उनीहरुलाई कारवाही गर्ने छौ ।' यी दुवैजानले अवकास पाइसकेका छन् । जग्गा किनेका तीनजना माथि अन्याय नै भएको र उनीहरुलाई निसाफ दिन केन्द्र्रीय कार्यालयले चासो लिएको लोहनीले बताए ।