चेपाङको चेहरा

चितवन जिल्लाको शक्तिखोर काउले सिद्धि र दाहखानीका गाउँलेहरु किन मेल गर्न र आफ्नो बारीमा फलेको चिजबिज बेच्न आउने ठाउँ हो शक्तिखोर बजार । जस्ताले छाएका दुई पाखे छाना भएका घरहरु बाटोको दायाँ बायाँ छन् तिनै घरमा पसल र होटल बसेका छन् । दुई सय मिटर जति क्षेत्रमा लहरै मिलेका घरहरुले त्यो ठाउँलाई बजार भन्न लायक बनाएको हो । त्यो स्थानभन्दा झण्डै १५ सय मिटर पर बस्ने २४ वर्षीय गोरीमाया प्रजालाई विश्वमा त्यो नै सवैभन्दा ठुलो बजार हो भन्ने लाग्छ । कारण उनी त्योभन्दा पर कतै गएकी छैनन् । अनि जे देख्यो त्यो नै ठुलो । पत्याउनै गाह्रो उनी अझैसम्म मोटर चढेकी छैनन् रे ।
गोरीमा श्रीमान घरको गाह्रो लगाउँछन् । तर उनको आफ्नै घर भने खरले छाएको र काठको फलेकले बारेको छ । काठ पनि त्यत्ति राम्रो खालको होइन रहेछ तल माटोले छोएको भाग कुही सकेको छ । गोरीका श्रीमान केही कमाउँछन् तर झण्डै १३ जनाको मुखमा माड लगाउनु पर्छ त्यस्ले । अनि बचत भन्ने कुरा कल्पनामै आउँदैन । उनका आफ्नै तीन सन्तान छन् । अरु बैनी र भाइहरु । छोरो भर्खर स्कुल जान थालेको छ । तर विद्यालयमा सधै जान मान्दैन । केटाकेटी हो घरदेखि परको सुकल जानु नचिनेका मान्छेसँग बस्नु उसलाई पनि उदेक नै लाग्दो हो ।
यो छोरो पढेर मास्टर भैदिए हुन्थ्यो भन्ने उनको चाहना । थोरै खेतमा एक मुरीसम्म धान फल्छ । अलिकति कोदो र मकैले गर्दा वर्षमा छ महिनासम्म छाक राम्रै टर्छ त्यसपछि घरमा अन्नको दाना हुँदैन । बेसाहा खोज्नु पर्छ पेट भर्नलाई साहुले सधै पत्याउन्न । डोको बोकेर जंगल पस्नु पर्छ कन्दमुल खोज्नलाई । गिठ्ठा तरुल पहिलाको जस्तो छैन जंगलमा । थोरै जुटाउन पनि निकै धौ हुन्छ रे अचेल गोरीलाई । गोरीका श्रीमान भन्छन् 'साथमा तीन लाख पैसा भए यो जिवनमा यस्ता झण्झट बेहोर्नु नै पर्दैन थियो । मन लागेको खान लाउन र खर्च गर्न पाइन्थ्यो । तीन लाख नहुँदा दुःख पाइयो सर ।'