पानबहादुरको फेसबुक

पानबहादुर चेपाङ अहिलेको प्रख्यात इन्टरनेट सामाजिक संजाल फेसबुक चलाउँदैनन् । उनको घरमा विजुली बत्ती पुगेको छैन । इन्टरनेट कुन चराको नाम हो थाहा छैन । कमप्युटर भन्ने चिजको नाम सुनेकासम्म होलान या देखे पनि छुन पाएका छैनन् । यसो भए पानबहादुर र फेसबुक किन जोडिए त भन्ने लाग्ला । उनी र फेसबुकको १० हात परसम्म कुनै साइनो सम्बन्ध त छैन तर फेसबुक भएको भए पानबहादुर पक्कै रमाउँथे यो ठोकुवा गर्न सक्ने अवस्था भने देखा पर् यो ।
पानबहादुर चितवन शक्तिखोर गाविसको कोलार गाउँमा बस्छन् । शक्तिखोर बजारबाट उत्तर तर्फ लगभग एक घण्टा पैदल हिडेपछि समथर बाटो सकिन्छ । अनि ठाडै उकालो लागेपछि हिँड्ने बानी त्यत्ति नभएका मनुवाहरु फतक्कै गल्न थाल्छन्, पसिनाले निर्थुक्क हुन्छन्, मुख सुकेर च्याप च्याप्ति हुन्छ, त्यो बेला भेटिन्छ एउटा विसाउने चौतारो । चौतारोको आडमा पानीको धारा पनि छ । धाराभन्दा ५० हात पर एउटा घर छ । त्यो घर सामान्य खालकै छ ।
सामान्य खालको भइकन पनि एउटा कुराले बटुवाको आखा तानि हाल्छ । कारण घरको धुरी मुनीको भित्तामा चारलाइनको सायरी छ । 'खहरे खोलाको मात्र धुन होइन पि्रय समुन्द्रको पनि धुन हुन सक्छ । धनीको मात्र माया होइन पि्रय गरिबको पनि गुन हुन सक्छ' चितवनको पुरानो सदरमुकाम उपरदाङगढी जाने बाटोमा पर्छ यो घर । डेढ वर्षअघि त्यो बाटो समाउँदा पहिलो पटक पढिएको थियो यी पंक्ति ।
उबेलामा 'सोधीयो यो कसको घर?' पानबहादुर चेपाङको भन्ने थाहा लाग्यो । तर घरको दैलो बन्द थियो । फर्केर आएपछि मैले आफ्नो फेसबुकको वालमा सायरीका लाइन देखिने घरको भित्तोको फोटो राखेर लेखे । 'विजुली र इन्टरनेट जडित कमप्युटर हुँदो हो त पानबहादुरले यस्ता कुरा फेसबुकको वालमा कति लेख्दो हो कति ।' फेसबुकभन्दा १० हात पर रहेको पानबहादुरले आफ्ना कुरा त्यसको वाल अर्थात भित्तामा राख्न पाउने कुरै भएन । त्यसैले त चौतारो र धारोभन्दा ५० हात पर रहेको आफ्नै घरको भित्तामा मनको कुरा पोखि रहेको थियो ।
हुने खानेहरु कमप्युटरमा फेसबुक चलाउँछन् । त्यसैको वालमा आफ्ना कुरा पोख्छन् । अब प्रविधिबाट टाढा रहेका पानबहादुर घरको वालमा आफ्ना कुरा पोत्छन् । फेसबुक जस्तै त भयो नि उनको घर होइन र डेढ वर्ष अगाडी जाँदा दौलोमा ताला झुण्डिएको घर यस पटक जाँदा खुलै रहेछ । पिढिमा एकजना महिला केही काम गर्दै थिएन् । आगँनमा दुई बालिका खेल्दै थिए । घरको आगनमै पुगेर मैले सोधे 'पानाबहादुर कता त ?' दुर्भाग्या पानबहादुर रहेनछन् घरमा । किन हो ला खोजेको भनिन् महिलाले । पानबहादुरकी श्रीमती रहिछन् उनी । पानबहादुर बिहेको निम्तो मान्न पल्लो गाउँ गएका रहेछन् ।
केही गतिलै काम ल्याएर आएको को पो हो कि भन्ने लागेको होला उनीलाई । तर सोधौं कि के गरोऊ भन्ने अलमलका बीचमै मैले भने 'त्यों छानामुनी भित्तामा पानबहादुरले नै लेखेको हो ?' यो मान्छेलाई के चासो परेर सोधेको होला भन्ने भावमा ति महिलाले भनिन् 'हो उनैले लेखेको' उनको नजर म तर्फ छैन । अरु पनि लेखेका छन् कि यस्ता कविता मेरो थप प्रश्नमा ति महिला केही बोलिनन् । पिढीको पल्लो कुनामा बसेकी एकजना किसोरीले लेखेको छैन भनिन् । उनी रहिछन् पानबहादुरको दाईकी छोरी ।
पानबहादुरकी श्रीमतीले आफ्नो नाम भन्दै भनिनन् । नौ वर्षअघि बिहे भएको रहेछ । तीनवटा छोरी जन्मेछन् । छोरीको नाम भने सुन्न पाइयो । उनीहरु रहेछन् विनीता, सविता र सिता । रसिक पाराको जस्तै लाग्ने पानबहादुरले मागी बिहे गरेका हुन् या भगाएर ल्याएका हुन् । सिताकी आमाले भनिन् 'के को भागेर आउँने मागेरै बिहे भएको हो ।'